ASIM CENGİZ GÜR


HELAL VE TEMİZ OLANLARDAN

HELAL VE TEMİZ OLANLARDAN


Tüm canlıların olduğu gibi, biz insanlarında beslenmeye ihtiyacı vardır. Beslenerek büyür, gelişir ve hayatiyetimizi devam ettiririz. İnsanlar, doğru yolu bulsunlar ve hayatlarını Yaradan’ın emirleri doğrultusunda sürdürsünler diye ilahi emre muhatap olurlar. Bu ilahi emirler insanların hayatiyetini devam ettirirken, yaşarken neyi nasıl ve niçin yapması ve yapmaması gerektiğini belirtir, yol haritasını gösterir. Bu sebeple insanlar, hayvanlardan farklı olarak yaşamak için gerekli olan beslenmeyi gerçekleştirirken faydalandığı şeylerin haram veya helal olmasını önemser. Çünkü kitaplar ve peygamberlerle bildirilmiş olan ve ‘sade akıl’ ile bilinemeyecek olan haram-helal ölçüleri kendisine bildirilmiştir ve bu kurallara uyması istenmiştir.

İnsanlar ve özellikle mü’minler yedikleri-içtikleri hususunda dikkat etmelidirler. Doğru yolu gösteren kitabımız Kur’an-ı Kerim’de:

“Ey iman edenler! Size verdiğimiz rızıkların temiz/helal olanlarından yiyin; eğer sadece Allah’a kulluk ediyorsanız, O’na (kulluk borcunuz olarak: diliniz, bedeniniz ve malınızla) şükredin.” Buyurulmaktadır.

Bu âyet-i kerimede :

‘Bizlere ihsan edilen rızıkların temiz ve helal olanlarından yemek; kötü ve haram olanlarından kaçınmak,

Sâdece Allah Teâlâ’ya kulluk şuuru ile yine O’na şükretmek’ emredilmektedir.

Yüce Allah’ın Esma-i Hüsna (en güzel isimleri)nden birisi de bildiğiniz gibi ‘Er-Rezzak’dır. Bu, her yaratılmışa gerçek rızık vericinin Yüce Allah (c.c.) olduğunun ifadesidir. Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’de buna işaretle :

“Yeryüzünde kımıldayan hiçbir canlı yoktur ki rızkı Allah’a ait olmasın. (Allah) onların eğleştiği yeri de, emanet edileceği (geçici olarak kalacağı veya toprağa verileceği) yeri de bilir”, “Nice canlı (mahluk) vardır ki rızkını (kendisi) taşıyamaz. Onlara da, size de Allah rızık verir” buyurulmaktadır.

Yüce Allah, Rahman’lığının gereği olarak bu dünya hayatında mü’min-kafir, itaatkar-asi ayırımı yapmaksızın tüm mahlukata ihsanda bulunmakta ve önlerine türlü türlü nimetler sunmaktadır. Ancak bu nimetler içinden maddi ve manevi yönden temiz olanlarından yemek mü’min olmanın gerekliliğidir. Verilen bu nimetlerden, rızıklardan temiz olanlarını ve dinin caiz gördüğü yollarla elde edilenlerinden, kazanılanlarından yemek için çaba sarf etmeli ve ancak onları yemeliyiz. Sevgili Peygamber Efendimiz (s.a.v.), yapılan amel, ibadet ve dualarımızın kabulünde temiz ve helal yemenin önemini şöyle ifade buyurmuşlardır :

“Allah temizdir, ancak temiz olanları kabul eder. Allah, peygamberlerine emrettiği şeyi mü’minlere de emretmiş ve ‘Ey peygamberler! Temiz/helal şeylerden yiyin, salih amel işleyin’ ve ‘Ey iman edenler! Size verdiğimiz rıızların temiz/helal olanlarından yiyin’ buyurmuştur. Bir kimse Allah yolunda uzun seferler yapıyor. Saçı başı dağınık, toza toprağa bulanmış vaziyete ellerini semaya açarak: ‘Yâ Rabbi! Yâ Rabbi! Diye yalvarıyor. Halbuki onun yediği haram, içtiği haram, gıdası da haramdır. Böyle birinin duası nasıl kabul edilir”

Sevgili Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in bu hadis-i şeriflerinde bize bir ihtar vardır. Amellerimizin, ibadetlerimizin ve dualarımızın Yüce Allah’ın katına ulaşması, onun kabulüne ermesi ancak helal ve temizinden kazanmak, yemek ve içmekle mümkün olacaktır. Bunun yanısıra notlarımızın başında yer alan ayet-i kerimede de belirtildiği gibi, Yüce Allah’a şükredeceğiz. Bu şükrü nasıl yapacağız? Dilimizle, bedenimizle ve malımızla yapacağız. Helal ve temiz rızıklarla besleyeceğimiz vücudlarımız, gördüğümüz ve görmediğimiz, bildiğimiz ve bilmediğimiz organlarımız ve melekelerimizi ‘ancak Yaradan’a kulluk etmek’ üzere kullanmamıza vesile olacaktır.

Helal ve temiz olanlarla beslenmek ve bunun gereği olarak şükretmek, bu şükrü yerine getirirken de Allah’ı tanımak ve emirleri doğrultusunda yaşamak için verilmiş olan akıl nimetini bu yolda kullanmak; verilmiş olan şehevi güçlerimizi yine onun emirleri doğrultusunda helal dairesinde kullanarak eşlerimizle sükun bulmak ve neslimizi devam ettirmek, kendi nefsimize, yakın ailemize, yakın-uzak komşularımıza, içinde yaşadığımız topluma ve ülkeye, tüm insanlığa ve dünyaya karşı vazifelerimizi idrak ederek yine ilahi emirler çerçevesinde bilgi, görgü ve kabiliyetlerimizi onların hizmetine sunmak mümkün olacaktır.

Mü’min, Rabbine olan şükür borcunu yerine getirmek için:

- Dili ile nimet vereni zikreder ve onu över. “Rabbinin nimetine (ihsanına) gelince, onu minnet ve şükranla yâd et!” âyeti bunu bildirir.

- Kalbi ile nimeti vereni tanır ve onu tasdik eder.

- Fiilleri yani vücudun bütün azalarıyla Rabbine şükreder. Her çeşit nimeti veren Allah Teâlâ’nın emir ve yasakları, vücudun hangi azasını ilgilendiriyorsa, o azanın, Allah’ın emir ve yasaklarına uygun hareket etmesini sağlar. “Ey Davud ailesi, şükür için çalışın!” hitâbı, “Allah’a ibâdet edin, fiil ve hareketlerinizle şükür vazifenizi yerine getirin” demektir.

 “Allah, sizi analarınızın karnından, hiç bir şey bilmez halde çıkardı; şükredesiniz diye size kulaklar, gözler ve kalpler verdi.” Âyet-i kerimesiyle, ihsan ettiği nimetler karşılığında bizden teşekkür isteyen Yüce Rabbimiz, şükür ve nankörlük hususunda beşerî iradeyi hür bırakmış, ancak nankörlüğün kötülüğünü ve şükrün faziletini şu âyet-i kerimede bildirmiştir:

“Şükreden, ancak kendisi için şükretmiş olur. Nankörlük eden de bilsin ki, Allah müstağnidir, her türlü övgüye layıktır.” Nankörlük edenin kötülüğü kendine ait olduğu gibi şükredenin faydası da yine kendine aittir. Küfrün de şükrün de karşılığı sahibine dönecektir. Daha önemlisi, şükür nimetlerin artmasına vesile iken, nankörlük nimetlerin elden gitmesine sebep olacaktır. Bu gerçeği Yüce Kur’an’da Yüce Allah şöyle beyan ediyor :

“Eğer şükrederseniz, size olan nîmetlerimi artırır da artırırım. Eğer nankörlük ederseniz, şüphesiz benim azâbım pek şiddetlidir.”

Ne acıdır ki, Kur’an’ın ifadesi ile:

“Şükredenler pek azdır”

Yüce Allah (c.c.), vermiş olduğu, önümüze sermiş olduğu nimetlerdin, rızıkların temiz ve helal olanlarından yemeyi ve kendisine olan şükrümüzü dilimizle, bedenimizle ve malımızla yerine getirmeyi ve bahtiyar kullar arasına dahil olabilmeyi hepimize nasib ve müyesser eylesin.