23 Nisan 1920´de açılan Meclis-i Kebir´ e Millet´in 7 üyesi Kayseri´den gitmişti. Bu üyelerden üçü 16 Mart 1920´de İstanbul´un işgali ile fesh edilen Meclis-i Mebusan üyesiydi. Diğer 4 üye ise Mustafa Kemal Paşa´nın 19 Mart 1920 tarihli tamimi ile seçilmişti.
Kayseri Milletvekillerinin 7´si de açılışta hazır bulundu. 5 günlük yazımızın son gününde Meclis´in 2. grup vekillerinden olan ve 2. hükümette Adalet?Bakanlığı da yapan?Rıfat?Çalıka´nın biyografisini aktaracağız.
Rifat Bey (Çalıka)
1888 tarihinde Kayseri´de doğdu. Çalıkağaoğlu Mustafa Sabri Efendi´nin oğludur. 1911 yılında İstanbul Hukuk Mektebi´nden mezun oldu. 2 Ağustos 1914 tarihinde Kayseri Belediye Başkan´lığı görevine başladı. Osmanlı Mebusan Meclisi´ne mebus olarak seçildi fakat meclis feshedilince (21 Aralık 1918) Kayseri´ye geri dönerek Belediye Başkanlığı´na devam etti. Sivas Kongresi sonrasında Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti´ne dâhil oldu. İzmir´in İşgali ile toplumsal tepkilerde görülen artışın bir yansıması olarak, Kayseri Belediye Başkanı Rifat Çalıka´nın başını çektiği ve Kayseri ileri gelenlerinin desteklediği işgalleri protesto eden bir telgraf Mayıs 1919 tarihinde işgal devletlerine gönderildi.
Kayseri´de kurulan milli cemiyetlerden birisi ?Kayseri Tanışma Yurdu´dur. Cemiyetin nizamnamesinde yer alan bilgiye göre: ?Tanışma Yurdu´ 23 Ağustos 1919 tarihinde Kayseri Belediye Başkanı Rifat Bey, Karaman Kaymakamı Kalaçzâde Ahmet Hilmi, Tavlusunlu Dr. İsmail, Dava Vekili Mustafa Kemal ve Ahmet Zeki Beyler tarafından faaliyete geçirilmiştir. Rifat Bey Son Osmanlı Mebusan Meclisi´nde Kayseri Mebusu olarak görev aldı. Meclisin dağıtılması üzerine Ankara´dan gelen teklifi geri çevirmeyerek 31 Temmuz 1920 tarihinde Kayseri Mebusu olarak meclise dâhil oldu. Defteri Hakani(Tapu- Kadastro) Başkanlığı da yapan Çalık´a, mecliste oluşan İkinci Grup´a yakın bulundu. Bu grubun temsilcisi olarak 16 Ağustos 1922 tarihinde Adliye Vekilliği´ne seçildi. Rıfat Çalıka mecliste oluşan İkinci Grup´a dâhil olmuşsa da asla yıkıcı bir muhalefet tarzı benimsemedi. Fakat bu taraf seçimi onu İkinci BMM dışında tutmaya yetti. Birinci Meclis´in dağılması üzerine Kayseri´den bağımsız aday oldu fakat çok az bir oy farkıyla seçimleri kaybetti. İkinci Meclis seçimlerinde meclise giremeyince siyaseti bıraktı ardından Kayseri´de tekrar Belediye Başkanlığı görevine seçildi (üçüncü kez). Büyük Millet Meclisi´nin Birinci Dönemi içerisinde 22 kez meclis konuşmalarına katılan Rıfat Bey´in meclis içi faaliyetlerinden bir tanesi örnek olarak buraya alınmıştır. Çalıka´nın bu girişimi şu şekilde cereyan etmiştir: Lozan Konferansı azalarından Trabzon Mebusu Hasan Bey´in meclisteki izahatları hasebiyle toplanan 1 Ocak 1923 tarihli birleşiminin üçüncü oturumunda, Adliye Vekili olarak Rifat Bey de söz almıştır. İtilaf Devletleri´nin adli makamlar üzerindeki mevcut kapitülasyonları kaldırma isteğinde oldukları, fakat getirilmek istenen yeni düzenleme ile Türk adli yapısı bünyesindeki yabancı etkisinin daha da artacağını belirten Rifat Bey, sulh görüşmeleri sırasında Türk kanunlarının çok geri kaldığı yönündeki iddiaları kabul etmeyerek, Osmanlı Devleti´nin bu kanunları Avrupa´dan aldığını hatırlatmıştır. Türk mahkemelerinde yabancı hâkimlerin bulunması noktasındaki isteklerin ise kesinlikle kabul edilemeyeceğini ifade etmiştir.
Bünyan İplik ve 1940 yılında Adana Nebati Yağ Fabrikaları´nın kuruluşunda yer aldı. İlk etapta, Teşvik-i Sanayi Kanunu´nun tanıdığı kolaylıklardan yararlanarak Kayserili bir grup işadamıyla Bünyan İlçesi´nde açılan İplik Fabrikası kuruluşunda aktif bir rol üstlendi. Bu fabrika, bölgede yoğun olarak faaliyet gösteren halı dokumacılığı sektörüne hammadde kaynağı oluşturdu. Fabrikanın bir süre sonra yetersiz kalması üzerine, kapasitesi artırılarak battaniye ve yünlü kumaş dokumacılığı da yapılmaya başlandı. Sümerbank fabrikayı tamamen ele geçirdi ama Çalıka, fabrikada müdürlük görevine devam etti. Fabrika üretiminin büyük bir kısmını, Millî Savunma Bakanlığı için dokunmakta olan er kumaşı oluşturmaktaydı. Rifat Bey, fabrikadaki müdürlük görevinin yanı sıra, Kayseri´de özel bir bankada murakıplık ve Kayseri Kızılay Şubesi Başkanlığı´nı da sürdürmüştür. Çalıka´nın anıları büyük oğlu Hurşit Çalıka tarafından yayınlanmıştır. Hurşit Bey babasını anlatırken şu önemli özelliğine vurgu yapar: "Onu, aynı devri yaşamış olan Türk aydınlarının çoğundan ayıran tarafı, tanık olduğu çeşitli olayları günü gününe not etmiş, değerlendirmiş olmasıdır. Eline geçen bazı belgeleri de, kendisinden sonra gelecek kuşakların faydalanabilmesi için saklamayı ihmal etmemiştir... Ne yazık ki bu not ve belgelerin çoğunu, bundan sonra gelecek anılara önsözünde anlatacağı nedenlerle, zaman zaman ortadan kaldırmak, yakmak zorunda kalmıştır.?
Mış? Miş? Muş?
00- Büyükkılıç, Ankara´da Bakanlar Süleyman?Soylu, Berat Albayrak ve Murat Kurum´la Kayseri´nin projelerini görüşmüş.
00- Büyükşehir´de bir daire başkanı daha değişirken, önümüzdeki günlerde birkaç ismi de sürpriz bekliyormuş.
00-Davutoğlu´nun kuracağı yeni parti ile Kayseri´de kimlerin temasta olduğu merak ediliyormuş.
00-MHP?Lideri Bahçeli yazın Pınarbaşı´nda yapılan bir şenliğe katılacakmış.
00- Bilal Erdoğan yarın akşam Kayseri´ye geliyormuş.
00-Konya Sivil Toplum Platformu´nun ev sahipliğinde düzenlenen forumda önemli mesajlar verilmiş.
KULİS BULVARI
BİLAL ERDOĞAN GELİYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan´ın oğlu Bilal Erdoğan uzun süredir?Kayseri´ye yakın ilgi gösteriyor. Bir yandan atçılık ve okçuluk, diğer yandan imam hatip okulları ve TÜGVA, İlim?Yayma Vakfı odaklı birçok etkinliğe katıldı Erdoğan Kayseri´de. Bilal Erdoğan yarın akşam da, bu çerçevede Kadir Has Kongre Merkezi´nde imam hatip mezunlarının katıldığı bir etkinlikte konuşma yapacak. Geceyi Kayseri´de geçirecek olan Erdoğan ertesi gün, yani pazartesi Mütfülük ve Diyanet?Vakfı´nın mutad olarak düzenlediği ?Yükümüz Kardeşlik, Yardım?Tırlarını Uğurlama Programı´ na katıldıktan sonra şehrimizden ayrılacak. Erdoğan´ın pazartesi programına Kızılcahamam´da bulunan AK?Parti İl?Başkanı ve belediye başkanları da katılacaklar. Erdoğan´ın özellikle akşamki resmi program sonrasında sohbet programında neler söyleyeceği merak ediliyor. Bilal Erdoğan´in ziyaretinde ve konuşacağı programlarda siyasi mesaj vermesi beklenmiyor.
