VELİ ALTINKAYA


SAĞ BÖLÜNDÜ, SOL KAZANDI (İbretlik Bir Seçim Öyküsü)

GÜNDEM - Veli ALTINKAYA


Kayseri siyasi tarihi çok bilinmiyor. Bu yönde epeyce doküman topladım. Hatta 1950-1994 arası seçimlerle ilgili elimde ayrıntılı bilgiler mevcut. 94 sonrası verilere ulaşmak kolay. 1950 öncesi de malum tek parti iktidarı olduğu için rekabet pek yok... Ama öyle veya böyle Allah ömür verirse çok uzatmadan ‘Kayseri Siyasi Tarihi’ni oldukça hacimli bir çalışma olarak bu şehrin hizmetine sunacağım.

Şehrin ve merkez sağın Kayseri’deki önemli isimlerinden olan Mustafa Ömerli bundan 3 yıl önce vefat etmişti. Ömerli’nin vefatı üzerine Kayseri’de sağın bölünerek solun yerel yönetimlerde iktidara gelişi ile ilgili ibret almak isteyenler için şu yazıyı yazmıştım:

 “... Rahmetliyi (H.Mustafa Ömerli’yi) tanıyalı 30 yılı geçti. 80´li yıllarda gazeteciliğe başladığımda DP´den, AP ve DYP´ye uzanan çizginin önemli isimlerindendi Hacı Mustafa Ömerli. Ara ara çarşıya çıktığımda uğrar, geçmişin siyasi gelişmelerine dair bilgi almaya çalışırdım. Ketumdu, çok konuşmak istemezdi. Özellikle 1973-1994 arası seçimleriyle ilgili 1993’de Kayseri Anadolu Haber Gazetesi’nde tefrika ettiğim dizi yazı ile ilgili araştırma yaparken, rahmetli Atıf Gözübüyük ve rahmetli Kamil Özsarıyıldız´dan aldığım bilgiler ışığında Hacı Mustafa Ömerli Amca´yı da dinlemek isterdim. Ama fazla konuşmayı sevmiyordu merhum... Veya gazeteciyle konuşmak istemiyordu...

27 Mayıs İhtilali’nden sonra dönemin Garnizon Komutanı Tümgeneral Selahattin Kaptan ve dönemin Valileri Sedat Tolga ve Kazım Atakol Ağustos 1963´e kadar belediye başkanvekilliği görevini de yürütmüşler. Anayasanın yürürlüğe girmesi ve siyasi hayatın normalleşmesi üzerine yapılan seçimlerle Mehmet Çalık 20 Eylül 1963´te Adalet Partisi´nden belediye başkanı seçilmiş. Çalık, bu görevi iki dönem, yani Kasım 1973´e kadar sürdürmüş.

14 Ekim 1973´te yapılan seçimlerde Kayseri´den Adalet Partisi 3, CHP 3, Cumhuriyetçi Güven Partisi 2 ve Milli Selamet Partisi bir milletvekili çıkartıyor.

Demirel, Kayseri´den 5 milletvekili beklemektedir. Ama o tarihler Ecevit´in CHP´nin başına yeni geçtiği ve ‘Karaoğlan´ fırtınası estirdiği yıllardır.

Kurt bir politikacı olan Demirel ülke genelinde olduğu gibi Kayseri´de de seçim sonuçlarını sorgulatıyor. Bakıyor ki dönemin Belediye Başkanı Mehmet Çalık´la parti teşkilatının ilişkileri sıkıntılı. Çalık, milletvekili önseçiminde birinci sırada yer alan ve Meclis´e de ilk sıradan giden Hayrettin Nakipoğlu´nun (Bayındırlık Bakanlığı da yaptı) seçilmemesi için aleyhte çalışmış. Belediye, vekiller ve teşkilat birbiriyle sıkıntılı. Kayseri´ye bir talimat göndererek, “Derlenin- toparlanın” diyor Demirel...

Demirel´in talimatı dinlenilmiyor ve parti içi kavga iki ay sonra yapılacak olan yerel seçimlere taşınıyor.

Kayserili olan Turhan Feyzioğlu CHP içinden ayrılmış, CGP´yi kurmuş, AP´liler bu bölünmüşlükten de istifade ederek, her halükarda belediye başkanlığını kazanacaklarına inanıyorlar.

İki dönemdir belediye başkanlığı yapan Mehmet Çalık’ın şehre çok önemli hizmetlerde bulunmasına rağmen, parti yönetimi ile ilişkileri pek iyi değildir. Çalık, partili bir belediye başkanından çok bağımsız belediye başkanı gibi çalışmaktadır. Hatta Çalık´ı ziyaret eden CHP içindeki bazı muhalif isimler O´na ‘Reis seni AP aday göstermez, gerekirse bağımsız ol. Bizim parti Feyzioğlu´ndan dolayı ikiye bölündü, sen kazanırsın, biz de destekleriz’ derler.

Gerçekten o tarihlerde CHP´nin içi de çok karışıktır. Ecevit, Muammer Tekkaya´yı çağırarak mutlaka yerel seçimlerin alınmasını ister. Muammer Tekkaya, Ali Galip Sümegen, Tufan Doğan Avşargil gibi partinin etkin isimleri Ecevit´in bu talimatıyla bir araya gelir ve İzmir´de bulunan mühendis İbrahim Urfalıer´i adaylık için iknaya uğraşırlar. Urfalıer aday olmak istemez. Bu arada CHP Merkez İlçe Başkanlığı’nın yanı sıra, sendikacılık ve Çalık Dönemi Belediye Meclis Üyeliği de yapan İsmail Çalışkan da aday adayı, hatta aday gibi görmektedir kendisini.

CHP kurmaylarının bir bölümü Çalışkan´a sıcak bakmadıkları için Niyazi Bahçecioğlu´nu aday adayı çıkartırlar. Süleyman Sağlam´ın telkinleri ile Celalettin Büyükbaş da aday adayı olur. CHP yerel seçimlere bu üç ismin yanı sıra Ahmet Kantarcı ve Mustafa Oral´ın da aday adaylığı ile girer. Çekişmeli geçen ön seçimlerde Niyazi Bahçecioğlu 85, İsmail Çalışkan 63, Celalettin Büyükbaş 38, Ahmet Kantarcı 25 ve DSİ´den emekli olan Mustafa Oral ise 10 oy alır.

Merkez ilçeye hakim olan İsmail Çalışkan´a yakın gençlik kolları seçim salonundan sandıkları kaçırmak ister, ama nafile. CHP´nin adayı artık Niyazi Bahçecioğlu´ dur.

Tekrar Adalet Partisi´ne dönelim.

Niyazi Bahçecioğlu´nun adaylığının kesinleşmesi üzerine Celalettin Büyükbaş´ı destekleyen bazı CHP´liler Belediye Başkanı Mehmet Çalık´ı ziyaret ederek, ‘Bağımsız aday ol biz de destekleriz’ diyeceklerdir.

Yukarıda da bahsettiğim gibi Çalık´ın parti teşkilatının ağırlıklı bölümü ve Milletvekilleri Hayrettin Nakipoğlu ve Kamil Özsarıyıldız´la ilişkileri hiç iyi değildir. Çalık, AP’de ön seçime katılmak istememektedir. Partinin karar alarak kendisini tek aday göstermesini arzu eder. Ama kısmen bahsettiğim sıkıntılı ilişkiler nedeniyle parti teşkilatı ve vekiller bu teklifi kabul etmez.

Milletvekili Kamil Özsarıyıldız dayısının da oğlu olan Merkez İlçe Başkanı Mustafa Ömerli´nin adaylığını isterken, Hayrettin Nakipoğlu ise o seçimlerde Meclis´e giremeyen, eski vekillerden Servet Hacıpaşaoğlu´nun aday olmasını ister.

AP İl Başkanı Tevfik Fikret Erel ve partinin etkili isimlerinden Ahmet Topçuoğlu´nun isteği üzerine hasta yatağında iken oğlunun sırtında parti binasına çıkan Çalık, adaylık başvurusunda bulunur. Ancak vekillerin ve merkez ilçe teşkilatının delegeler üzerindeki ağırlığını bilen Çalık, önseçime üç gün kala aday adaylığını geri çekerek bağımsız adaylıkta karar kılar. 8 Kasım´da Büyük Sinema´ da yapılan ön seçimde H.Mustafa Ömerli açık farkla adaylığı kazanır.

1993´teki yazı dizisi öncesi konuştuğum Ömerli, “Ön seçimi rahatlıkla kazanacağıma inanıyordum. Çünkü yıllardır partinin her kademesinde görev almıştım. Ön seçim arifesinde merkez ilçe başkanı olmam da şansımı artırdı. Çalık aday adayı olsaydı belki zorlanırdım” demişti...

9 Aralık 1973´te yapılan seçimlerde Niyazi Bahçecioğlu 12 bin 091, Mustafa Ömerli, 9 bin 590, Mehmet Çalık 4 bin 367 oy alıyor. Belediye Meclisi’nde ise, CHP 11 bin 694 oyla 17, AP 9 bin 865 oyla 14, MSP 2 bin 17 oyla 3, MHP bin 353 oyla 2 ve DP bin 204 oyla bir ve CGP de 966 oyla bir meclis üyesi çıkartmıştı.

Mustafa Ömerli, seçimleri 2 bin 501 oyla kaybetmişti. Tabi Çalık da kaybedenler arasındaydı. Çalık, daha sonra bağımsız adaylığına pişman olacaktır. Ama iş işten geçmiştir...”

 

Mış… Miş… Muş…

00-Kuveyt’ten getirilerek Kayseri’de Karantina’ya alınan 248 kişiden test sonuçları negatif çıkanlar memleketlerine gönderilmiş.

00- Hobi bahçelerinin İl Hıfzıssıhha Kurulu kararı ile kapatılmasının mantığı garipmiş.

00- 3 gün sokağa çıkma yasağı boyunca birçok alanda üretimin aksamaması adına işletme sahip ve çalışanlarının işyerlerine gitmesi konusunda daha esnek davranılması bekleniliyormuş.

00-İŞKUR yöneticileri ve personeli 1.5 aydır tatil yapmadan gece-gündüz KÇÖ ve diğer başvurular için çalışıyormuş.

00- Siyasi partilerin durdurulan kongre takvimleri haziran ortasında başlayacakmış.

00- Diyanet İşleri Başkanı’nın Mukaddes Kitabımızın hükmünü hatırlatan sözlerine hadsiz bir açıklama ile tepki gösteren Ankara Barosu’na, Kayseri Barosu da tepkiliymiş.

00- Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı hemşerimiz Mustafa Aksu’nun riyasetinde yapılan toplantıda Kayseri’nin tarım ve hayvancılığı masaya yatırılmış.

00- KTO Başkanı Ömer Gülsoy, ‘Nefes Kredisi’nin küçük işletmeleri rahatlatacağını söylemiş.

00- TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun girişimleri ile Denizbank’tan sağlanan 6 milyar liralık KOBİ Nefes Kredisi’nin açılmasında Kayseri’ deki meslek örgütlerinin payı büyükmüş.