Cumhuriyet Meydanı'nda bulunan Atatürk Anatı'na eczacılar
adına çelenk koyan Kayseri Eczacı Odası Başkanı Oğuzhan Ulutaş, 2009 yılından
itibaren belirli temalar etrafında Eczacılık Haftası olarak kutlamaya
başladığımız 14 Mayıs'ın odağına bu yıl bitkisel ürünleri yerleştirdik dedi.
Ulutaş, bitkisel ürünlerin ülkede ciddi bir halk sağlığı sorunu haline
geldiğini, bitkisel ürünler ve gıda takviyeleri konusunda eczaneler olarak
vatandaşları bilgilendirmeye çalıştıklarını söyledi. Ulutaş, bitkisel ürünler
konusunda Türkiye'de mevcut uygulamalara bakıldığında, gerek alanın
tanımlanması, gerekse yasal düzenlemeler ve denetim aşamasında ciddi
sıkıntıların olduğunu ifade ederek şu şekilde konuştu:
Hiçbir standarnizasyonu olmayan bitkisel ürünlerin ve gıda takviyelerinin
bireye özgü değerlendirmeler yapılmaksızın, bilimsel yetkinliğe sahip olmayan
kişilerce, herhangi bir denetime tabi olmayan mekanlarda yada radyo, televizyon
ve internet gibi iletişim kanalları ile tanıtılmakta, reklamı yapılmakta ve
satışa sunulmaktadır.
2010 yılında yürürlüğe konulan Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürünler Yönetmeliği
Türkiye'de de bitkisel ilaçların sunumunda eczanelerin sorumlu ve yetkili
olduğu yasal bir çerçeveye konulmuştur. Ancak bitkisel ilaç tanımı ve
sınıflandırılması açısından mevzuatta boşluklar bulunmakta, dolayısıyla söz
konusu ürünlerin eczaneler dışında halka sunulması olgusu varlığını
sürdürmektedir. Söz konusu ürünler yürürlükte bulunan gıda mevzuatına aykırı
bir biçimde, rahatsızlıkları önlediği, tedavi ettiği veya tedavi yardımcı
olduğu şeklindeki halkı yanlış yönlendirecek iddialarla ve ilaç olarak
algılanabilecek biçimde ambalajlanarak piyasaya sunulmaktadır.
Sağlığa ilişkin tüm ürünlerde olduğu gibi bu ürünlerin kullanımı noktasında
akıldan çıkarılmaması gereken husus gereğinden fazla dozda kullanılması ya da
faydalanıcıların doğru belirlenmemesi durumunda bitkisel ürünlerin yarardan çok
zarar getireceğidir. Bu anlamda bitkisel ürünlerin ancak gıda takviyesi
tanımlamasından uzaklaştırılarak ilaç döngüsü içine girdikleri takdirde takip
edilebileceği, yanlış kullanımların önüne geçilerek herhangi bir yan etki
görüldüğünde mümkün olan en kısa sürede gerekli önlemlerin alınabileceği, daha
da önemlisi ölümlere varan sonuçların engellenebileceği açıktır. Diğer yandan
bitkisel ürünler ve gıda takviyeleri diğer ilaçlarla birlikte kullanılırken son
derece dikkatli olunması gerekmektedir.
Eczacı, temel uzmanlık alanı ilaç olan, bu bağlamda sağlık alanındaki görev ve
yetkileri devredilmeyecek ve vazgeçilmeyecek bir sağlık elemanıdır. Eczacı,
ilaç olarak değerlendirmesi gereken bitkisel ürünler hakkında da uzman olan
kişidir. Zira Türkiye'de bitkisel ürün, drog ya da ilaçlarla ilgili olarak
eğitim alan asli meslek grubu eczacıdır. Doğru üretim standartlarında göre
üretilmiş bitkisel ilaçların doğru danışmanlık hizmeti ile halka sunulması
ancak eczacılar eliyle yürütülebilir.
Bu bağlamda bitkisel ürünlerin kullanım şekli, miktarı ve süresi hakkında açık,
net ve doğru bilginin eczacıdan öğrenilip doğru tedavinin eczane aracılığıyla
sürdürülmesi toplum sağlığı ve ülke ekonomisi açısından temel bir önem arz
etmektedir.
Halk sağlığı açısından yarın daha büyük sorunlarla karşılaşılmak istenilmiyorsa
gıda takviyesi adı altında sağlık beyanları kullanılarak piyasaya sürülen,
yazılı ve görsel medyada tanıtımı ve pazarlaması yapılan tüm ürünlerin satışı
acilen durdurulmalı. Sağlığa ilişkin her türlü ürün Sağlık Bakanlığı'nın
onayından geçtikten sonra bir sağlık profesyoneli olan eczacı danışmanlığında
hastalara ulaştırılmalıdır
