Ermenistan´daki Nor Kesaria yani ´Yeni Kayseri´ adındaki köy Türkiye´den bölgeye gidenleri şaşırtıyor. Ancak Yeni Kayseri köyünde, artık çok yaşlı ve akıl sağlığını yitirmiş olan bir tek kişinin dışında Kayserili yaşamıyor.
Ermenistan´ın Armavir iline bağlı 96 kasabasından biri olan Nor Kesaria yani ?Yeni Kayseri´, 1949 yılında sardunya yağı çıkarmak için devlet çiftliği olarak kuruldu. 14 Ocak 1989 yılında köyün ?Yeni Kayseri´ adını almasının nedeni, o dönemlerde dünya petrol zengini olarak bilinen Kayserili Gülbenkyan ailesinin bazı üyeleri başta olmak üzere, çok sayıda Kayseri´den göç eden Ermeni´nin burada yaşamasıydı. Ancak daha sonraki yıllarda köyde bulunan Kayserililerin, Amerika, Fransa ve Mısır gibi ülkelere yerleşmelerinin ardından, köyde Gülbenkyan ailesinin akrabası olan, yaşı bir hayli ilerlemiş ve akıl sağlığını yitirmiş tek bir kişinin dışında Kayserili kalmadı.
Sason, Muş ve Van´dan göç eden Ermeniler yaşıyor
Bugün, ataları Batman Sason, Muş ve Van´dan gelen Ermenilerin yaşadığı Nor Kesaria´da, Gülbenkyanların 1990´lı yıllarda köye gönderdikleri yardıma dair fotoğraflar, köyde yaşayan tek Kayserili ve 4. yüzyılda Kesaria metropilitliği yapan Surp Barsegh Kesaratsi anısına Kahire´de yaşayan ve oradan göç etmiş bir Kayserili ailenin yaptırdığı kilise dışında Kayseri´ye dair bir iz bulunmuyor. Ermenilerin ?duf taşı´ adını verdikleri, bölgeye özgü taştan yapılmış Kilisenin giriş kapısı üzerinde, eski Ermenice harflerle, "Kilise, Kesar´ın Aziz Barsegh anısına, 2009 yılında Catolicos Karekin Patrikhanesi ve Barsegh ve Silva Gzrians (Mısır, Kahire) tarafından desteklenen başpiskopos Adamian tarafından inşa edilmiştir? yazıyor.
Köydeki en popüler oyun ?tavla´
Öte yandan büyükbaş hayvancılık ve çiftçilikle geçinen köyün sokaklarını bir Türk yerleşim biriminden ayırmak imkansız. Saman balyaları, inşaat işçileri, Ermenilerin ´nardi´ adını verdikleri tavla oyunu ile Yeni Kayseri sokakları Türkiye´deki herhangi bir küçük yerleşim biriminin sokaklarını andırıyor.
Sokak adları; Talas, Argos, Hunat idi
Bugün bin 680 kişinin yaşadığı ve irili ufaklı 270 işletmesi bulunan köye dair bilgi veren ve kendisinin ataları da Batman Sason´dan gelmiş olan Muhtar Hrayr Galstyan, kayısı, erik, yemiş, karpuz ve buğday gibi tarım ürünlerinin yetiştiği köylerinde yakın zamana kadar sokak adlarının Kayseri ile ilgili olduğunu söyledi. Galstyan, "Şimdi sokaklarda numara var ama önceden caddelerin üstünde isimler vardı; Talas Caddesi, Argos Caddesi, Hunat Caddesi gibi. Kayseri bir Rum ismidir, onun için Argos, Talas Rum ismidir. O vakit hep Rum isimleri koymuşlar. Bu isimler 1969´da varmış ama 2012´de bu isimler kaldırıldı ve yerine numaralar getirildi? dedi.
Galstyan ayrıca, 90´lı yıllarda Gülbenkyan ailesinin bizzat kendisinin gelmediğini, köye sağlık yardımı, fistanlar ve bazı hediyeler gönderdiklerini de sözlerine ekledi.