Genel sağlığın korunabilmesi için düzenli egzersiz ve spor yaşamımızda yer açmamız gereken önemli bir unsur. Ancak bilinçsizce yapılan spor fayda yerine zarar getirebiliyor. Acıbadem Ataşehir Cerrahi Tıp Merkezi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Gülçin Gülşen, evlerdeki koşu bantları, spor salonlarında veya parklardaki aletlerin yanlış kullanımı ve kişinin kas, kemik yapısına aşırı yük bindiren spor çalışmalarının travma ile aynı sonuçlara yol açtığını söylüyor. Bunlara bağlı olarak omuz kas yırtıkları, dizde çapraz bağ kopmaları, menüsküs yırtıkları, bel ve boyun fıtıklar gibi ciddi sakatlıklara neden olabileceğine de dikkat çekiyor.
Son yıllarda teknolojinin ilerlemesiyle birlikte sabit pozisyonda çalışan ve yaşayan kişilerin bel, boyun fıtığı, omuz, diz problemi gibi sorunlarla karşılaşması ya da bu sorunları yaşayabilme ihtimaline karşı önlem almak için spor yapma eğilimlerinin giderek artığı gözleniyor. Yaz aylarının gelmesiyle birlikte buna bir de kilo verme isteği eklenince, spor salonlarını ya da parklardaki spor aletlerini kullananların sayısı da çoğalıyor. Ancak çoğu kişilerde spor yapma alışkanlığının çocukluktan itibaren tam olarak geliştiği söylenemez. Bu nedenle de ani bir hevesle başlayan ve herhangi bir sağlık kontrolüne girme gereği duyulmadan bilinçsizce yapılan spor ve aletlerin yanlış kullanılması, eklem ve kas sakatlanmaları ile omurga sorunlarını da beraberinde getiriyor. Acıbadem Ataşehir Cerrahi Tıp Merkezi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Gülçin Gülşen, bu sonuçlarla karşılaşmamak için, spor salonları, parklar ya da ev, tercih edilen mekan ne olursa olsun doğru aletin, doğru şekilde kullanılarak kişiye özel bir egzersiz programının uygulanması gerektiğini belirterek konuyla ilgili dikkat edilmesi gerekenler konusunda bilgi verdi.
Mutlaka hekim kontrolünden geçilmeli!
Yetişkin bir kişinin hiçbir kontrolden geçmeden spor yapmaya başladığında bildiği ya da bilmediği rahatsızlıkların ortaya çıkabileceğini işaret eden Prof. Dr. Gülçin Gülşen, ?Kişinin öncelikle kalp-damar sistemi yönünden kardiyoloji uzmanınca değerlendirilmesi, spora başlaması uygunsa, kas iskelet sistemi için fizik tedavi uzmanının değerlendirmesinden sonra belirlediği uygun egzersiz programı tercih edilmelidir? diye konuşuyor.
Evinize koşu bandı seçerken dikkat!
Özellikle evlerde en sık tercih edilen ve en basit spor aleti olarak görülen koşu bandının seçimini yaparken, tartan denilen yumuşatıcı sisteminin bulunmasına dikkat etmek gerekiyor. Yumuşatıcısı olmayan koşu bantlarının kullanımının kalça, diz ve ayak bileği eklemlerine daha fazla yük binmesine neden olabildiğini söyleyen Prof. Dr. Gülçin Gülşen, ayrıca eğim, süre ve hızının da kişinin kas gücü, uzunluğu, eklem pozisyonu, tendon ve bağ yapısına göre ayarlanması gerektiğini belirtiyor. Prof. Gülçin Gülşen, ?Bu nedenle uygun sporlar ve spor aletleri hekim tarafından belirlenmeli. Ayrıca yine hekim önerisine göre kişiler evdeki spor aletlerini de programlayabilirler? diyor.
Egzersiz, kişinin anatomik yapısı ve hastalıklarına uygun olmalı
Egzersiz yapmak için gidilen bazı spor merkezlerinde yanlış uygulamalar ve gereksiz ağırlıklarla eklem ve kaslara yüklenme sonucu kas, menüsküs yırtıkları, bel ve boyun fıtıkları sıklıkla karşılaşılan sorunlar arasında yer alıyor. Sonuçta uygun olmayan hareketlerden yarar yerine zarar görülüyor. Bu nedenle spor merkezi seçerken ve spor aleti kullanılırken çok dikkat edilmesi gerekiyor.
Bununla birlikte özellikle gençlerde fazla ağırlık çalışmalarının sıklıkla omuz ve diz problemlerine neden olduğunu belirten Prof. Dr. Gülçin Gülşen, bu nedenle egzersiz programlarının, kişinin anatomik özellikleri, kas, eklem yapısı, postürü ve mevcut hastalıklarının değerlendirilmesinin ardından oluşturulması gerektiğinin altını çiziyor. Egzersizle birlikte ortaya çıkan ağrının bir sinyal olduğunu ve mutlaka ciddiye alınması gerektiğini belirten Prof. Dr. Gülçin Gülşen, ?Egzersiz sonrası ağrı ortaya çıkıyor ve iki saatten fazla devam ediyorsa, eklemde şişlik, kızarıklık varsa hekime başvurmalıdır? diyor.
Parklardaki spor aletlerini kullanırken?
Özellikle parklar ve açık alanlardaki spor aletlerini kullanmaya başlamadan önce de mutlaka hekim kontrolünden geçmek gerekiyor. Açık alanlardaki aletlerinin daha önce spor yapmış kişiler tarafından dikkatli kullanıldığında sorun yaratmadığını, ancak alışkanlığı olmayanlar tarafından bilinçsiz kullanımının sakatlanmalara neden olabileceğini belirten Prof. Dr. Gülçin Gülşen, sözlerine şöyle devam ediyor: ?Örneğin bu alanlarda çok kullanılan bel çevirme hareketi disk kaymalarına yol açabileceği için fizik tedavi uzmanları tarafından kesinlikle önerilmeyen son derece zararlı bir hareket. Aynı zamanda omuz güçlendirmek amacıyla yapılan yanlış hareketler de sıklıkla kaslarda yırtıklara sebep olabiliyor.?