KAYACAN : VATANDAŞLARIMIZ KESİLEN KURBANIN KÜPESİNİ MUTLAKA BİZE ULAŞTIRSIN?
Sevgili Okurlarım ?Hafta´nın Röportajı´nda ilimizin renkli simalarını sizlerle buluşturup, kafanızdaki soru işaretlerini kaldırma anlamında gayret göstermeye devam ediyoruz? Bu hafta da yine ilginizi çekip keyifle okuyacağınız bir ismi sayfamıza konuk ettik. Bu haftaki konuğumuz Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Özkan Kayacan oldu? Sayın Kayacan ile ilimizde ve ülkemizde kaydedilen tarımsal gelişmeleri, özellikle yurt genelinde yaygınlaştırmaya çalışılan ?İyi Tarım Uygulamaları´ ve yaklaşan ?Kurban Bayramı´na yönelik gerçekleştirilen hazırlıkları konuşup sizler için ayrıntılı bilgiler aldık? Sayın Kayacan ile son derece güncel ve toplumun genelini çok yakından ilgilendiren konuları hakkında sıcak ve samimi bir sohbet gerçekleştirdik?
*********************************************************************************
C.ÜSTEN: Sn. Kayacan son günler sıkça duyar olduğumuz ?İyi Tarım Uygulamaları´ diye bir tabir gelişti? Nedir iyi tarım uygulamaları, bize faydası nedir? Ülkemizde ve ilimizdeki iyi tarım uygulamaları konusunda okurlarımız bilgilendirebilirmisiniz?
İYİ TARIM UYGULAMALARI TARLA´DAN SOTRA´YA KALINTISIZ ÜRÜN SUNMAYI AMAÇLAR?
Ö.KAYACAN : Çağımızın gerektirdiği tempolu yaşamla birlikte, artan gelir düzeyi ve eğitim seviyesi, güvenli gıda tüketiminin de önemini arttırmıştır. Tüketiciler direk tükettikleri tarımsal ürünler başta olmak üzere, satın aldıkları tüm gıda ürünlerinin güvenliğinden emin olmak ister hale gelmiştir. Bu bilinçle, gerek doğrudan tarımsal ürünlerin, gerekse işlenmiş gıdaların güvenle üretildiğinin garantisini tüketicilere sunabilmek için, birtakım sistemler ve standartların oluşturulması ihtiyacı kaçınılmaz olmuştur. Bu amaca yönelik olarak Dünya Ticaret Örgütü , tarım ürünleri dış ticaretinde "Hayvan ve Bitki Sağlığı" konusunda uluslararası standartların korunması amacıyla gıda güvenliğine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı bir anlaşma oluşturmuştur. İşte tarımsal üretimde uygulanmak üzere "İyi Tarım Uygulamaları" anlamına gelen GAP (Good Agricultural Practices) sistemi hayata geçirildi?
İyi Tarım Uygulamalarında amaç tüketicilere, tarladan sofraya kadar bütün süreçlerin kayıt altına alınarak kalıntısız ürün sunabilmektir. Aynı zamanda çevreyi doğayı korumak adına gelişigüzel ilaç ya da gübre kullanımını engellemektir.
İyi tarım uygulaması, organik tarım çalışmalarımız var normal olarak tarım ilaç kullanarak gübre kullanarak konvelsiyal tarım dediğimiz herkes yapmış olduğu tarımdır, bunu haricinde iki tarım daha var. Bir tanesi organik tarım. Diğer bir tanesi iyi tarım? Organik tarım tamamen kullanılan gübrenin ve ilacın organik olması gerekiyor herhangi bir kimyasal madde kullanılmaması gerekiyor iyi tarımda da kimyasal madde kullanılabiliyor. Fakat bu tamamen ziraat mühendisliği ve veteriner hekimin veya durumuna göre su ürünleri mühendislerinin kontrolünde yapılan bir tarım şeklidir. Yani sizin bir bahçeniz var bu bahçede atacağınız ilaç kullanacağınız ,gübre hangi dönemlerde ne kadar atılacak ne zaman atılacak ve bunun uygulama şekli ne kadar yapılan bir tarımdır. Bu sadece tarım olarak bir uygulama değil, aynı zamanda iyi tarımda çalışan insanların iş güvenliği, iş sağlığı bu tarımı yaptıkları sıradaki tüm çalışmalarını bir disiplin altına alan kontrol altına alan bir mekanizmadır. Kısaca şunu diyebiliriz sofradan çatala kadar gelen süreç içerisinde tarladan sofranıza gelene kadar süreç içerisinde tüm eğitim aşamalarını kontrollü olmasıdır. Ve bu kontrol hem il müdürlüğümüzün teknik elemanları tarafından yapılmakta, hem de uluslar arası sertifikasyon kuruluşları tarafından yapılmaktadır . Sadece bizim kontrolümüz değil uluslar arası sertifikasyon kuruluşları üretmiş olduğunuz üründen sizin dahi haberiniz olmadan gelip numuneler almakta ve bu numunelerin uluslar arası düzeydeki kriterlere uygun olup olmadığını denetliyorlar. Bu denetim sonucunda eğer ürünlerimiz düzgün çıkar ise piyasaya sürme hakkınız var ve size sertifika verilir. İyi tarım uygulamaları kontrollü bir tarım uygulamasıdır . Avrupa´da yıllardır var, son 10 yıldır da Türkiye´de gündeme gelmeye başladı, ilimizde de bu konuda her geçen gün artırmakta olduğumuz bir tarım diyebiliriz.
Özellikle son yıllarda biz pestitik dediğimiz zirai ilaç kalıntılarının insan sağlığına kanserojen etkilerinde neden olmasından dolayı ve bilinçsiz gübre kullanımından dolayı iyi tarım uygulamalarına bir rekabet var bazen reklamlarda görürsünüz bazı marketler iyi tarım uygulamalarıyla ortak projeler yürütmekte ki bakanlığımızda yapılan çalışmalarda birçok marketler zinciri iyi tarım ürünlerini üreten firmalar direk alım yapmaktalar. Türkiye´de de yaklaşık 25 veya 27 ilde uygulanmakta. İlimizde de 2013 yılında başlamıştık .2013 yılında 25 üreticiyle yaklaşık 2000 dekarlık bir alanla başlamıştık.Bugün 100 üreticimiz var 100 üreticimizde de yaklaşık 7000 dekar alanla üretim yapıyoruz ve dediğim gibi bu alanların hepsi bizler tarafından kontrol edilmektedir.
Tüm ürünler de iyi tarım yapılabilir ama bu sektör olduğu için sizin belirli bir potansiyele ulaşmamız gerekiyor. Bizim Kayseri´de ağırlıklı olarak Yeşilhisar Develi ve Yahyalı da elma üzerine bir çalışmamız var, elmada da Pazar sıkıntısı yok. İyi tarım ile üretilen tüm elmalar özellikle büyük marketler zincirinde raflarda yer almaktadır. Kayseri´de Pınarbaşı´nda patateste bunu yapıyoruz ki sorunlara patatesle ilgili bazı sıkıntılar vardı. Şuanda iyi tarım uygulamalarla üretilen patatesimiz var. Ayrıca tıbbı aritmetik bitkiler dediğimiz yeni başladığımız bir kimyonda çalışmalarımız var. Yine Develi´de sektöre farklı bir bakış açısı getirsin diye Türkiye´de de kabak çekirdeğinde söz sahibi olduğumuz için kabak çekirdeğini programa dâhil ettik. Şuanda bu ürünlerimizde iyi tarım uygulamaları devam etmektedir?
C.ÜSTEN : Sn Kayacan biraz konudan konuya atlıyor gibi olacak lakin eminim bir çok okurumuz bu konuda haber bekliyor. Bakanlığınız önümüzdeki günlerde kadrolu eleman alımı yapacak? Bu alımlar hangi brançlarda olacak? Hangi kriterlerle kaç kişi alınacak ve kaç kişi ilimizde isdihdam edilecek?
PERSONEL ALIMLARI KPSS İLE YAPILACAK?
Ö.KAYACAN: Ceyhun Bey öncelikle sizinde işaret buyurduğunuz gibi artık personel alımları Ankara´dan bakanlık nezdinde yapıldığı için bunla ilgili kpss sınavları gündeme geliyor. Bu sınavlardan sonra bakanlığımız puan sıralamasına göre alım yapacaktır. Ama şuanda illerle ilgili dağıtım belli değil tabi bir de son olaylardan sonra kimler gidecek kimler kalacak. Biraz ona bakılacak ondan sonra netleşecek. Ama bu ölçüler içerisinde bakanlığımıza biz gerekli bilgileri sunduk artık bakanlığımızın takdiri bize kaç kişi gönderirse yani sayı net değil.
C.ÜSTEN : Peki birazda hayvancılığımıza bakacak olursak özellikle ülkemizin geleneksel hayvan yetiştiriciliği sayılan ?Mera Hayvancılığı´ konusunda neler aktarmak istersiniz? Teknoloji mera hayvancılığını yok mu etti?
MERALARIMIZIN KIYMETİNİ BİLİP DEĞERLENDİREMİYORUZ?
Ö.KAYACAN : Mera hayvancığı; hayvancılıkta para kazanmak istiyorsanız meraya dayalı bir hayvancılık yapmanız gerekir. O yüzden meralar çok kıymetli fakat bizler meralar malum tabiri caizse kimsenin önemsemediği herkesin isteği kullandığı bir yapı var zannediyoruz . Aslında öyle değil Kayseri´den biraz örnek vereyim biz her sene şehir dışından gelen hayvancılarımıza özellikle küçükbaş la uğraşan üreticilerimize Türkiye´nin dört tarafından geliyorlar her sene 75 80 tane yaylamızı kiraya veriyoruz, yani baktığımız zaman bu yaylalarda ne kadar havyan var yaklaşık 30 35 bin havyan her sene Kayseri´ye geliyor bu yaylalarda kalıyor ve bunun ücretini ödüyor, bunun haricinde biz ıslah amaçlı yaylalar kiraya veriyoruz özellikle Yeşilhisar´da Sultan Sazlığı´nın kenarındaki çorak toprakların son 4 yıldır özellikle ihale yöntemiyle kiralıyoruz şuanda yaklaşık 30000 dekardan fazla alanı vatandaşlarımızdan tahsis ettik buraları öncelikli olarak ıslah ediyorlar üzerinde çok az bir bitki örtüsü var veya olan bitkide hayvanın tüketeceği alanla kaplı değil buraları ıslah ediyorlar ve ıslah ettikten sonra hayvanın ihtiyacı olacak şeklide otlarla kaplandıktan sonra otlatmayla gerekse üzerindeki otu biçme yöntemiyle vatandaşımız hayvancılıkla bunu ileri seviyeye taşıyor, bunu yanında Pınarbaşı ilçemizde çok büyük meralarımız var tabi Pınarbaşı çok yüksek olduğu için mera bizim ögetasyon süresi dediğimiz otlatma mevsimi çok dar ama biz o bölgelerde otlatma sezonu dar olduğu için dışarıdan gelen üreticilere kapı açmıyoruz sadece o bölge halkına kullanıma açıyoruz ve bunun sonucunda baktı ki şuanda Pınarbaşı´nda büyükbaş hayvancılık ve küçükbaş hayvancılıkta yeniden kıpırdama meydana geldi köye dönüşler başladı hatta geçen haberleri de yaptık 2 3 hayvanla başlayıp yüzlerce hayvan sahibi olan işletme sahiplerimiz oldu tabi bunlar sevindirici konular bunu yanında kayseri çok büyük miktarda besi hayvanı potansiyeli olan bir şehir, o yüzdende bizim ıslah amaçlı mera kiraya verdiğimiz yerlerdeki üreticilerimiz dekardan 25 30 kilo ot alırken şuanda dekardan kuru ot olarak söylüyorum 400 kiloya kadar bunu çıkartılar ve buda kayseri hayvancılığa pozitif olarak dönüş oldu mera hayvancılığı her geçen gün artmakta ve bundan sonra kalitecide arttıracağız hatta bu sadece Yeşilhisar´da değil başka ilçelerde de talepler var onları da değerlendireceğiz.
C.ÜSTEN : Sayın Kayacan malumunuz kurban bayramı yaklaşıyor? Kurban bayramına yönelik olarak il müdürlüğünüzün yapmış olduğu çalışmalar ve buna bağlı olarak hayvanların küpeleme çalışmalar hakkında da bilgi verebilirmisiniz?
ALO KÜPE HATTINI ÇOK ÖNEMSİYORUZ?
Ö.KAYACAN : Biz kurban bayramına özel hazırlık yapmıyoruz . Biz yıl boyu bu sektör için hazırlık yapıyoruz. Hazırlığımız nedir birincisi kulak memesi , ikincisi hayvanların aşılanması, üçüncüsü hayvanların gerek il içinde gerek il dışında serlerinin kurumumuz tarafından yapılması. Şuanda 16 ilçe müdürlüğümüzde bütün bu çalışmalar yıl boyunca devam etmektedir çünkü siz herhangi bir aşıyı atladığınız zaman vatandaşa sağlıklı bir hayvan ulaştırmanız söz konusu değil. Biz bütün bu çalışmalarımıza yıl boyu devam ediyoruz. Tabi kurbanda da ekstra tedbirler almak gerekiyor. Biz Vali Yardımcımızın başkanlığında her sene il kurban komisyonu olarak toplanır, kurumlar arası görev dağılımı yaparız. Biz kendi bakanlığımızın vermiş olduğu görevlerin haricinde Kayseri´de kesim yerlerinde birer tane veteriner hekim görevlendiriyoruz. Bunu niye önemsiyoruz şimdi özellikle sadece dışarıdan muayeneyle ilgili değil kurban kesildikten sonra iç organlarının muayenesi yapılması gerekiyor. Bu muayene sonucunda bazı hastalıklı hayvanlar çıkabiliyor. Geçen seneden örnek verecek olursak şayet, geçen sene 9 tane tüberkülozlu hayvanı kesim yerlerine alıp imha ettik. Tüberkülozlu hayvanı vatandaş tüketirse bu verem demektir . Vatandaşın hasta olması demektir. Bunun önüne geçmek için şuanda da Büyükşehir Belediyemizin koordinasyonu ile Melikgazi ,Talas ve Kocasinan ilçelerindeki tüm kesim yerlerine biz birer tane veteriner hekim yönlendireceğiz. Onlar şunda hazırlığını yapıyorlar. Hangi Pazar yerini kurban kesim yerine çevirirlerse, bizde oralara birer tane veteriner hekimimizi görevlendireceğiz. Sabah bayram namazından itibaren başlayarak en son hayvan kesilene kadar hepsinin kayıtları alınacak. Hatta mümkünse görüntüleri alınacak ve tüm kesilen hayvanların muayenesi yapılacak. Bunun yanında büyük kombinalarımız var biliyorsunuz Kapuzatan´daki orada kesim yapan firmaların kendi veterinerleri olmasına rağmen biz devlet olarak veteriner hekim koyuyoruz. Çünkü öyle işletmelerimiz var ki 3 günde 3000 hayvan kesen firmalarımız var. Kesilen hayvanları tek tek denetleyecek sayıda hekimimiz var orada görevlendirecek ve bilfiil kendimde hayvan pazar yerlerini geziyorum. Bunun yanında da müdür yardımcımız ve şube müdürümüzde görev bölüşümü yaparak diğer ilçelerdeki koordinasyonu sağlıyoruz.
Alo küpe hattımız yeniden açılacak. Şu an henüz açmadık ama her yıl bayrama 10 gün kala açıyoruz. Bu Türkiye´de ilk defa yapılan bir uygulamadır. Biz bunu 3 yıldır gerçekleştiriyoruz. İl müdürlüğümüzün verdiği bir numarayı vatandaşlarımız arıyor, küpe numarasını söylediğinde TÜRKPET denilen sistemden ilk doğduğu andan itibaren işletme sahibi kim, hayvan nerde doğmuş, hangi tarihte küpe takılmış, yapılan aşıları veya hangi ilden geldiği bunların hepsinin dökümü çıkarılıyor. Telefonda ilgili vatandaşımıza bütün bilgiler veriliyoruz. Bu sistem son derece kabul gördü, bir güven oluşturdu. Hatta geçen sene internet ve sizin vasıtanızla duyurduğumuzda Türkiye´nin dört bir tarafından kendi hayvanları hakkında bilgi almak isteyen insanlar bize ulaştı. Onlara da yardımcı olduk. Biz Alo küpe hattını çok önemsiyoruz. Çünkü küpesiz hayvan kesilmesin hem milli ekonomiye zarar, hem de küpesiz kayıt altında olmayan bir hayvana kefil olamıyoruz. Ki bu noktada dişi hayvan kesimine karşıyız. Dişi hayvan kesimini istemiyoruz. Alo küpe hattında da arkadaşlarımız hemen uyarıyor . Hayvan dişi almayın veya kesmeyin diye? Ama tabi bir veteriner raporu varsa hayvanın artık döllenme yeteneğini kaybettiğine dair bu ayrıca belirtiliyor. Belirttiğim gibi Küpe numarası elinde olunursa vatandaşın hayvanın özgeçmişini aktarabiliyoruz. Alo küpe hattının numarası henüz netleşmedi. Aslında kurum hattımız belli ama biz 444´lü bir numara olsun diye uğraşıyoruz olursa önümüzdeki günlerde duyuracağız.
C.ÜSTEN : Peki dişi hayvan kesimi yapılmamasını sadece doğurganlık açısından mı önermiyorsunuz?
Ö.KAYACAN : Damızlık hayvanın kesilmesi demek önümüzdeki süreçte üremenin olmaması demek yani biz bu hayvanların doğum yapmasını ve yeni hayvanları dünyaya getirmesini istiyoruz ki çünkü dişi hayvan kesilince doğacak hayvanı da şimdiden kesmiş oluyorsunuz. Zaten bakanlığımızın da bununla ilgili mevzuatları var dişi hayvan kesilmesi yasak ama biz elimizden geldiği şekilde sıkı bir şekilde kontrol etmeye çalışıyoruz.
C.ÜSTEN : Sayın Kayacan peki bu küpeleri neye göre takıyoruz amacı nedir?
VATANDAŞLARIMIZ KESİLEN KURBANIN KÜPESİNİ MUTLAKA BİZE ULAŞTIRSIN?
Ö.KAYACAN : Kulak küpesi hayvanın kimliğidir. Doğum olduktan en geç 2 ay sonra küpesi takılıyor. Elimizde kayıtlarımız var TÜRKPET sistemine işliyoruz. Daha sonra bu hayvana yapılan tüm aşıları belirtiyoruz. Hem hayvanın seyrini görüyoruz. İcabında buradan kalkıp İstanbul gidebilir, giderken biz sistem üzerinden pasaport düzenliyoruz . Hangi ile gidiyorsa sistem üzerinden geçiş veriyoruz . Giden ildeki arkadaşımızda küpe numarasını girdiğinden Kayseri´den hangi çiftlikten hangi vatandaştan geldiğini çok rahat öğrenebiliyor. Bu bakanlığımızın planlaması açısından, hayvan sayısını bilinmesi bakımından çok önemli. Ben sizin vasıtanızla çiftçilerimizden ve tüketici vatandaşlarımızı uyarmak istiyorum lütfen küpeleri bize iade etsinler. Kurbanda kesim oluyor kesildikten sonra küpe bize gelmeyince hayvan bizde hala yaşıyor görünüyor. Ama biz kesildiğini bildiğimiz takdirde kulak küpesini imha ediyoruz ve sistemimizden düşüyoruz. Yıllık ortalama Kayseri´de 15 20 bin kurban kesimi var ama kombinalara baktığımızda 100 bin büyük baş hayvan ulaşıyor. Kombinalarda sıkıntı yok çünkü biz orda küpeleri topluyoruz sistemden düşüyoruz. Ama küpeleri bize ulaşmadığında bizim hayvan fazlamız fazla görünüyor ama sistemden düşmüyoruz o yüzden sizin vasıtanızla tüm kurban kesen hemşerilerimizden kulak küpelerini teslim etmelerini istiyoruz. Bize ulaşamaya bilirler muhtarlıklara ve ilçe müdürlüklerimize teslim etsinler onlardan alarak sistemden düşüyoruz.