Selahaddin Menteş: ?Tarafsız ve etkili olmayan bir yargı, bağımsız olamaz?
Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından ?Türk Yargı Etiği İlkeleri Işığında Türk Yargısında Hedefler ve Beklentiler? konulu konferans düzenlendi. Konferansın konuşmacısı Adalet Bakan Yardımcısı Hakim Selahaddin Menteş, bağımsız yargının, tarafsız ve etkili bir yargı demek olduğunu belirtti ve ?Tarafsız ve etkili olmayan bir yargı, bağımsız olamaz? dedi.
İletişim Fakültesi Konferans Salonu´nda düzenlenen etkinliğe, Adalet Bakan Yardımcısı Hakim Selahaddin Menteş´in yanı sıra, Vali Şehmus Günaydın, Cumhuriyet Başsavcısı Abdulkadir Akın, Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanı Dursun Büyükbaş, Kayseri 1. İdare Mahkemesi Başkanı Hamit Görür, Kayseri 2. İdare Mahkemesi Başkanı Ömer Akdamar, Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, Kayseri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kurtuluş Karamustafa, Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Kurul Üyesi Nihat Şimşek, hakimler, savcılar, öğretim elemanları ve çok sayıda öğrenci katıldı.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı´nın ardından konferansın açılış konuşmalarında, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Doğan, katılımcılara teşekkür etti.
Dekan Prof. Dr. Doğan, ?Malumunuz olduğu üzere, hukukun temel amacı adaleti tesis etmek, toplumun huzur ve barış içinde yaşamasını sağlamaktır. Adaletin sağlanması ise ancak adil kanunlarla ve bunların adilane uygulanması ile mümkün olabilir. Ancak bu o kadar da kolay bir mesele değildir. Kanunların adil uygulanmasında en önemli rolü yargı yerine getirmektedir. Devlet erkinin üç sacayağından olan yargı kuvvetinde görev yapan hakim ve savcıların, pozitif hukuku adalete uygun, tam ve eksiksiz uygulamakla yükümlü olduklarından şüphe yoktur. Ancak bu uygulamanın toplumda da adil olduğunun kabul edilmesi, kamu vicdanını tatmin etmesi gerekir. Bir başka deyişle hakim görevini öyle yerine getirmelidir ki, kamuoyu onun bağımsız, tarafsız, dürüst, tutarlı ve yetkin olduğu kanaatinde olmalı, kararından şüphe etmemelidir? dedi.
Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış ise konuşmasında, yasama, yürütme ve yargının devletin 3 önemli gücü olduğunu ve devletlerin varlıklarını sürdürebilmesi, güçlü ve kuvvetli olabilmesinin, bu 3 önemli organının iyi çalışmasına bağlı olduğunu belirtti.
Rektör Çalış, ?Türk Yargı Etiği bildirgesinde yargı kavramı için ?insan onuruna saygılıdır, insan haklarını korur ve herkese eşit davranır´ şeklinde ifade kullanılmıştır. O yüzden yargının bağımsız bir şekilde adaleti tecelli ettirmesi son derece önemlidir. Türk yargı sistemine bu konuda güvenimiz tamdır. Ülkemizde yargı sisteminin mevcut yapısı ve bu sistemin daha işlevsel hale gelmesi için yapılan yasal değişiklikler, adalet hizmetlerinin kalite ve standartlarını yükseltmiştir? diye konuştu.
Konuşmasında Erciyes Üniversitesi hakkında da bilgiler veren Rektör Çalış, ?Erciyes Üniversitesi olarak 41 yıllık geçmişe sahip, birçok alanda önemli başarılara imza atan köklü bir üniversiteyiz. Üniversitemizin araştırma üniversitesi olarak belirlenen ülkemizdeki 10 üniversiteden biri olması da bunun bir göstergesidir. 2004-2005 eğitim-öğretim yılında faaliyetlerine başlayan Hukuk Fakültemiz, eğitim-öğretim kalitesi ve bilimsel çalışmaları ile marka değeri oluşturabilmiş önemli fakültelerimizden birisidir. Hukuk Fakültemizde lisans eğitiminin yanında, Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde açılan Özel Hukuk ve Kamu Hukuku alanında Tezli ve Tezsiz Yüksek Lisans programları ile Özel Hukuk Doktora Programı eğitimi verilmektedir. Adalet Meslek Yüksekokulumuz bünyesinde ise, Ceza İnfaz ve Güvenlik Hizmetleri programı açılması için YÖK ile Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü nezdinde girişimlerimizi başlatmış bulunmaktayız? şeklinde konuştu.
Açılış konuşmalarının ardından Adalet Bakan Yardımcısı Hakim Selahaddin Menteş, ?Türk Yargı Etiği İlkeleri Işığında Türk Yargısında Hedefler ve Beklentiler? konulu konferansında Türkiye´de yargı sistemi hakkında bilgiler verdi.
Bakan Yardımcısı Menteş, ?Hukukun üstünlüğü ile yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı arasında yapısal bir bağ bulunmaktadır. Demokrasilerde yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığın güvence altına alınması, hukukun üstünlüğünün temini için ön şart. Bu aynı zamanda bireylerin hak ve özgürlüklerinin de güvencesini oluşturmaktadır. Yargı bağımsızlığı, hukuk devletinin bir ön şartı ve aynı zamanda adil yargılama hakkının da teminatıdır. Bağımsızlık, hakimlere tanınan bir ayrıcalıktan daha çok, hak arama yollarına başvuran tarafların beklentilerini karşılamak üzere oluşturulmuştur. Bağımsızlık bir takım ilkeler, kural ve kurumlardan hareketle ölçülebilmekteyken, tarafsızlık hakimlerin karar verme süreçlerinde yatay ve dikey hiçbir etkileşim içerisinde olmadan hukuk içinde kalarak, vicdani kanaatlerini oluşturma gerekliliğini ifade eder. Tarafsızlık öğretide ve uygulamada sübjektif ve objektif tarafsızlık olmak üzere 2 yönlü olarak değerlendirilir. Sübjektif tarafsızlık hakimin kendi ön yargı, fikir ve kanaatlerinin tesirinde kalmadan, Anayasa, kanun ve hukuka uygun olarak oluşturulmuş vicdani kanaatlerine göre karar vermesini ifade eder. Objektif tarafsızlık ise, tarafların, mahkemenin tarafsız olduğuna inanmalarını, güven duymalarını ifade eden şekli bir kavram olarak tarif edilir. Yani adil olmanın yanında, adil görülmekte de bir tarafsızlıktır. Bağımsız yargı, tarafsız ve etkili bir yargı demektir. Tarafsız ve etkili olmayan bir yargı, bağımsız olamaz. Tarafsızlığın korunması dava tarafları ile kamuoyuna, bağımsız, tarafsız ve etkili olduğunun gösterilmesi, yargının ve her hakimin sorumluluğudur. Dolayısıyla hakimler tarafsız olmalarının yanında, tarafsız bir görünüm içerisinde olmalıdır. Mesleği ile bağdaşmayan her türlü davranışlardan, hem mahkeme içinde, hem de mahkeme dışında kaçınmalıdır? dedi.
Bakan Yardımcısı Menteş, konferansında, HSK kararıyla hakim ve savcıların uymaları gereken etik kuralları kapsayan ve 2019 yılı Mart ayında Resmi Gazetede yayımlanan Türk Yargı Etiği Bildirgesinin kapsamı ve konu başlıkları hakkında da bilgiler verdi.
Adalet Bakan Yardımcısı Hakim Selahaddin Menteş, konuşmasının sonunda ise, öğrencilerin ve davetlilerin sorularını cevaplandırdı.
Etkinliğin sonunda Bakan Yardımcısı Menteş´e, günün anısına, Vali Şehmus Günaydın ve Rektör Prof. Dr. Mustafa Çalış tarafından plaket takdim edildi.
Adalet Bakan Yardımcısı Selahaddin Menteş, konferans öncesi de Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış´ı makamında ziyaret etti.
