Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürü Hakan Gedikli, tapuda başlatılan dijital dönüşüm sürecinin detaylarını anlattı.

3 Boyutlu Şehir Modeli'nin şehirlerin dijital ikizi olarak tasarlandığını belirten Gedikli, projeyle alan, bölge, bina ve bağımsız bölümlerin sayısal modellerinin oluşturulacağını söyledi.

Gedikli, "3 Boyutlu Şehir Modelleri projemizle tapu kayıt bilgileri ve kadastro verilerini sisteme entegre edip, şehirlerin tüm yapı envanterinin dijital ikizini altyapısıyla birlikte oluşturmuş olacağız." diye konuştu.

Projenin bir diğer parçasının Değer Bilgi Merkezi olduğunu anlatan Gedikli, burada oluşturulan her bağımsız bölümün cephesi, yönü, metrekaresi ve oda sayısı gibi verilerin dijital olarak kayıt altına alınacağını ifade etti.

Değerlemenin mevcut kriterler dikkati alınarak yapılacağını aktaran Gedikli, özel sektör ve değerleme kuruluşlarıyla birlikte sokak, cadde ve mahalle düzeyinde metrekare birim fiyatı verilerinin toplanacağını, bu verilerin algoritmalarla işleneceğini ve değerlerin oluşturulacağını söyledi.

Değerleme saniyeler içinde yapılabilecek

Gedikli, Değer Bilgi Merkezi'nin konut piyasasında vatandaşa yol gösterici olacağını vurgulayarak, "Bir vatandaşımız herhangi bir taşınmaz alırken, satarken ya da bilgi edinmek isterken artık ortak bir altyapı üzerinden karşılaştırma yapabilecek. Her bağımsız bölümün metrekare bazında değeri sistem üzerinden şeffaf bir şekilde görülebilecek." bilgisini verdi.

Projeyle birlikte brüt alan büyüklüğü gibi teknik detayların da ortak bir yapıda oluşturulacağını belirten Gedikli, yatırım yapmak ya da bilgi almak isteyen vatandaşlara güçlü bir dijital altyapı sunulacağını ifade etti.

Taşınmaz değerlemesinin Sermaye Piyasası Kuruluna (SPK) bağlı kuruluşlarca yapıldığını hatırlatan Gedikli, şunları kaydetti:

"Daha önce değerleme kuruluşları, bir taşınmaza ilişkin ekspertiz çalışması yaparken tapu müdürlüğü, belediye gibi birçok alana giderek bilgi ediniyor, rapor düzenliyordu. Değer Bilgi Merkezi ile saniyeler içerisinde tek tıkla ulaşabilecekler. Böylece hem zamandan tasarruf sağlanmış olacak hem de işler daha verimli, daha hızlı bir şekilde gerçekleştirmiş olacak."

Gedikli, verilerin oluşturulmasında yapay zekadan da destek alınacağını bildirdi.

Riskli yapılar da ekran üzerinden görülebilecek

İstanbul'un taşınmaz ekonomisindeki büyük payına da dikkati çeken Gedikli, "Türkiye'deki tapu harçlarının üçte biri İstanbul'dan elde ediliyor. Yapı ruhsatlarının yüzde 16'sı burada düzenleniyor. Deprem riski yüksek bir şehir olan İstanbul'da 2026'nın ilk çeyreğinde projeyi uygulamaya koyacağız. 2027'nin yarısına kadar tüm Türkiye'de bu sistemi hayata geçirmek istiyoruz." açıklamasını yaptı.

Gedikli, yeni sistemle ekran üzerinden mahalle düzeyinde sorgulama yapılabileceğini de aktararak, sistem sayesinde taşınmazların, bağımsız bölümlerin hangisinin 1999 öncesi yapıldığı ve riskli yapı olduğunun da görülebileceğini söyledi.

Tescillenmemiş alanlar kayıt altına alınacak

Türkiye'de hala tescillenmemiş alanlar bulunduğunu bildiren Gedikli, bu konuda da çalışmalara başladıklarını ve amaçlarının kayıt dışı tek metrekare bırakmamak olduğunu ifade etti.

Gedikli, bu alanların planlama kararlarına uygun şekilde tescil edileceğini belirterek, "Koruma alanı niteliğindeyse korunacak, tarım, turizm ya da sanayi alanıysa bu doğrultuda değerlendirilecek. Böylece ekonomiye de katkı sağlanmış olacak." diye konuştu.