HAFTANIN RÖPORTAJI
KAYACAN: GIDAYA HÜKMEDEN DÜNYA´YA HÜKMEDECEK?.
Sevgili Okurlarım ?Hafta´nın Röportajı´nda ilimizin renkli simalarını sizlerle buluşturup, kafanızdaki soru işaretlerini kaldırma anlamında gayret göstermeye devam ediyoruz? Bu hafta da yine ilginizi çekip keyifle okuyacağınız bir ismi sayfamıza konuk ettik. Bu haftaki konuğumuz Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Sn. Özkan Kayacan? Sayın Kayacan ile ilimizdeki Tarım ve Hayvancılık faaliyetleri ile Gıda Denetimlerini büyüteç altına alıp enine boyuna irdeledik?.
C.ÜSTEN: Sn .Özkan Kayacan biz bir tarım ve hayvancılık ülkesiyiz diye bilinir? Lakin bir çok tarım ürününü dışarıdan ithal eder durumdayız? Hayvancılıkta da keza durum ayını? Bir kaş yıl önce kurbanlık hayvan ithalatı yaptık?Bizler satmamız gereken ürünleri neden dışarıdan alır hale geldik? Tarım ve hayvancılıkta ülkemiz ne durumda?
YAŞAM STANDARTLARIMIZDAKİ ARTIŞ TÜKETİMİ KÖRÜKLÜYOR?
Ö.KAYACAN: Ceyhun Bey tesbitleriniz çok doğru ve yerinde? Satmamız gereken bir çok ürünü dışarıdan alır olduk? Kendi çocukluğumdan bugüne baktığımda kırsal alandaki nüfusta müthiş bir azalma olduğunu görüyorum?Kentleşme ve Sanayileşmeyle birlikte nüfusta arttı? Fakat tabi ki toplumsal refah seviyesinin artmasıyla birlikte insanlarında tüketim giderleri de arttı? Eskiden insanlar belki kurbandan kurbana et tüketirken bugün etsiz yemek yemez hale geldik? Biz mandalini portakalı kışın yerken şimdi nerdeyse 8 - 9 ay yer hale geldik? Domatesi senede 3 ay tüketirken şimdi 12 ay tüketir hale geldik? Bunların hepsi bir girdi? Aslında baktığımızda bütün bunlar tarımın 12 aya yayıldığını gösteriyor? Örneğin Antalya bölgesini ele alalım sadece sera ürünü bir tek Antalya´ da varken bugün Antalya´da Haziran´da Eylüle kadar 4 ayda serada ürün üretilemiyor.Aşırı sıcaktan dolayı onun yerine yaylaya kaydı? Onun dışındayılın 8 ayı serada üretim yapılıyor? Bunun dışında Burdur - Isparta bölgesi serada ürün elde etmeye başladı? Yani aslında bir taraftan da bizim çeşitliliğimizle birlikte yaşam standartımızın yükselmesiyle birlikte Tarıma olan ihtiyaçta arttı? Nüfusun artmasıyla birlikte ihtiyacımız olan ürünlerde arttı? Tabi akla şu soru gelebilir,madem bu kadar çok artıda eti neden pahalı yiyoruz? Bunlar spesifik konular ama ben şunu söylüyorum ülke insanın hayat standartları yükseldi? Herkes tüketimine baktığı zamanda çok farklı ürünleri tüketir hale geldi? Şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki size et,süt,bal aklınıza hangi ürün geliyorsa son 10 yılda üretimimiz bazıları 3, katı bazıları 5 katı artmış durumda? Ama bunun yanında tüketimimiz çok artmış durumda? Gıda Tarım ve Hayvancılık biz teşkilat olarak, Bakanlık olarak kamuoyunda çok bilinmeyen bir bakanlık durumundayız? Yaptığımız iş nedir diye sorulduğunda; yapılan çalışmada 63 disiplinde - 700 kalemde çalışıyoruz? Ben bunu biraz mizansen hale getiriyorum gökteki uçan kuştan,denizdeki yüzen balığa kadar sorumluyuz.
C.ÜSTEN: Özkan Bey Kırsal Kalkınma Yatırımlarını desteklenme programının amacı nedir? Bu tebliğ sayesinde Türk tarımında neler değişecek?
KAYSERİ´YE GELECEK HİBE MİKTARINI EN AZ 100 BİN LİRA OLARAK ÖNGÖRÜYORUZ?
Ö.KAYACAN: Şimdi bu projemiz 2006 dan buyana uygulanan bir proje fakat Kayseri´de ne hikmetse geçmiş yıllarda Kırsal Kalkınma´nın çok üstüne durulmamış? Ben çok acı olarak söylüyorum kırsalda yaşayan insanlara Kayseri merkez gelip asgari ücrete gelip çalışmak daha cazip gelmiş? Ama bugün baktığımızda ben çok basit olarak diyorum ki siz kırsalda 10 tane besilik hayvanı besleseniz,sizin yıllık kazancınız asgari ücretden çok daha fazla olur ve çok daha sağlıklı bir ortamda yaşarsınız? Kırsal kalkınma tebliği bakanlığımız tarafından bu sene yine yayınlandı? Proje süresi 4 Aralıkta bitiyor? 4 Aralık itibariyle projeleri herkes teslim etmiş olacak? Buradaki amacımız şu; hayvancılık yapacak bir kişi 1.5 milyon liraya kadar bir ahır ve içerisindeki alet ekipmanlarıyla birlikte yapabilir? yaptığı zamanda 750 bin lirasını hibe ediyoruz? Veya her hangi bir koyunla ilgili tesis yapacak biz bunun %50 sini hibe ediyoruz? Veya su ürünleriyle ilgili tesis yapacak bunun %50 sini hibe ediyoruz,aklımıza gelecek hemen hemen her projenin biz %50 sini hibe ediyoruz? Bizim bazı örnek projelerimiz var. Geçen yıl Yahyalı´ da soğuk hava deposunun üzerine güneş paneli yaptı? Bir işletmeci %50 sini hibe olarak biz verdik ve 1 yıllık soğuk hava deposunun tükettiği elektrikten fazlasını kendisi çok rahat bir şekilde elde edebilir hale geldi? Yani kırsalda aklınıza gelebilen mesela solucan gübresi üreteceksiniz bunun paketleme tesisi veya bunla ilgili bir test yapacaksınız? Bunun % 50sini biz hibe veriyoruz,diğer % 50 sinide kendisi ödüyorlar? Bununla ilgili Ziraat Bankası´na başvurup çok düşük faizli Tarımsal Kredi aldı? Tarımsal Krediler normal kredilerden çok daha düşük o faizli alabilirler? Böylelikle tabiri caizse cebinden çok az bir para çıkması karşılığında bu işletmeleri kurabilecek duruma geldi? Bunla ilgili bir rakamda veriyim ben özellikle 2015 te bu işe çok kafa yordum.Dedim ki Kayseri´ de bu program çok tanınmıyor,tabiri caizse biz kapı kapı gezmeye başladık? 2016 da ki tebliğ bu sene yayınladığı için bu sene tekrar tanıtımını yapıyoruz? 20152´te 31 tane proje çıkardık ? Bu 31 projenin proje maliyetleri yaklaşık 50 milyon lira? Kayseri´ye gelen hibe rakamı yaklaşık 23 milyon lira? Yani 23 milyon lira hibeyi 2015 yılında biz Kayseri´ye kazandırmış durumdayız? Geriye dönüp baktığımızda biz 2006 ile 2014 arasında 47 proje uygulanmışız ama Kayseri´ye gelen 12 milyon lirayı bulmuyor?. Şimdi biz sadece 1 yılda 31 proje uyguladık. Bu sene 2016 da ki tebliğde daha geçen Kadir Has´ ta yaklaşık 340 kişinin katıldığı bir tanıtım yaptık o tanıtımda dile getirdik biz bu sene en az 100 proje bekliyoruz? Kayseri´ye gelecek hibe miktarınıda en az 100 milyon olarak düşünüyoruz? Şuanda arkadaşlarımız ilçe ilçe gezip vatandaşları bilgilendiriyorlar? Hatta daha da ilginç olanı söyleyeyim size 10 kişilk bir grup yapsanız bize deseniz ki gel bunu anlat biz gidip anlatıyoruz? Ticaret Odası´na gittik geçen ve girişimci adaylarına anlattık Önümüzdeki hafta Musiad - Tumsiad Sivil Toplum Örgütü üyelerinde anlatacağız? Büyük afişler yaptırdık köyün dolmuşların arkasına astırıyoruz? Köy camilerine astırıyoruz, Pazar yerlerine astırdık ve şuanda inanın bu işe bakan kırsal kalkınma şubemizde sabahtan akşama kadar yüzlerce insanımız bize geliyorlar? Hatta biz şunu da söyledik sizin tapu ve diğer işlemlerle ilgili soracağınız çünkü burada ruhsat alınması gerekecek bunlarla ilgili prosedürde önce bize danışın belediyelere yönlendiriyoruz? İnanın ben bizzat kendim belediye başkanını arayarak şu konuda, şu insana bir yardımcı olursan bu insan yatırım yapacak diye yardımcı oluyoruz.Biz mutluyuz bu sene çok sayıda proje bekliyoruz inşallah .
Bize gelen talebin büyük kısmı Hayvancılık üzerine ? Büyükbaş hayvancılık yapmak istiyorlar kimisi besi kimisi, süt hayvancılığı yapmak istiyorlar? Şuandaki miktarımız 1.5 milyon proje yapılabiliyor ve 1.5 milyonunda %50 sini biz hibe olarak veriyoruz? Siz 100 - 150 büyükbaş hayvan besiciliği yapıyorsanız bu paralarının yarısına bile yapabilecek durumdasınız çok düzgün bir çalışma yapılabilir,veya hayvan gübresini paketleyecek bir tesis yapağız deyin ona destek veriyoruz.
Bizim işletme bazlı model diye bir uygulamamız var? Yani siz neyle uğraşıyorsunuz hayvancılıkla uğraşıyorsunuz sizden sonra bir veterinerimiz var? Yani sizin aile hekimliğini bir benzerini biz şuanda uyguluyoruz? Çok reklamını yaptığımız bir iş değil ama işletme bitkisel üretiminde uğraşıyorsa tarımla uğraşıyorsa ondan sonra bir ziraat mühendisliği var yani tabiri caizse benim müşterilerim belli,ben 100 tane müşterim var? Onların ayağına gidiyorum, her yeniliği anlatıyorum kendilerine? Şuanda biz bunu tüm Türkiye´de uygulamaya başladık? Aslında bunun yine mimarı Kayseri olarak biziz? 2012 de benim yaptığım projeydi bu, şuanda bu projeyi bakanlık tüm Türkiye´ye yaydı? ilk Bünyan´da ve Pınarbaşı´nda başlamıştık ? Sorunları hatta biz bakanlığa yazdık hangi sorunlarla karşılaştık vatandaşın tepkisi ne oldu? Refleksi ne oldu? Bunu rapor haline getirdik. Buraya gönderdikleri uzman arkadaşlara anlattık bu sene yaklaşık 1 ay önce Bakanlık bunu tüm Türkiye´ye şamil hale getirdi? Ve budaki çalışmayı şunu net bir şekilde gördük zaten yatırım yapacak insanda merak var? Yani bir köyde herkesten yatırım yapmayı bekleyemeyiz? Yeri geliyor bir köyden bir kişi çıkıyor ama örnek bir çalışma oluyor? Biz bunu çok değişik zamanlarda gördük ve şuanda dediğim gibi bir çok arkadaşımız sahada bunları anlattılar? Bu şekilde kırsal kalkınmayı da anlatıyorlar? Nasıl bir getirisinin olacağını? Dediğim gibi inşallah yüzlerce proje bekliyoruz,benim korkum bakanlık bu bütçeye ulaşır mı inşallah ulaşır.
C.ÜSTEN: Destek verdiğiniz projelerde elde edilen ürünlere pazarlaması, elden çıkarması, hak ettiği değere ulaşabilmesi için de bir katkınız olacak mı?
Ö.KAYACAN: Pek tabii?.- Örnek veriyim siz her hangi bir ürünün paketlemesiyle ilgili tesis yapacaksınız bu kapsamda değerlendirebiliyoruz? Veya bu tesislerle ilgili soğuk hava deposu yapacaksınız yine % 50 hibe veriyoruz? Yada mevcut tesisiniz var bu tesisi modernize etmek istiyorsunuz. Bunu da biz değerlendiriyoruz? Ülkemizde maalesef geçmişten gelen bir sıkıntımız var neydi bu ürün planlanmamız yoktu bizim? Bakanlığımız Türkiye´yi 945 havzaya döndürdü yani her havzada destekleyici ürünleri belirledi? Nar örnek veriyorum Adıyaman ve Maraşta´da yetişiyor Denizli´ de de yetişiyor? Bakanlık bunlara kısıtlama getirdi. Diyor ki ben şu illerdeki yetişen ürünleri desteklerim, şu illerdekini desteklemem? Bu yaklaşık 2 yıldır çalışılan bir uygulama daha kaliteli ürün nerde yatişiyor sa oraya yatırım yapılıyor.
C.ÜSTEN: Kayseri ili olarak ön plana çıkan ürünler neler? Hangi ürün daha kar getirici.
GIDAYA HÜKMEDEN DÜNYAYA DA HÜKMEDECEK.
Ö.KAYACAN: Biz mesela kabak çekirdeğinde Tomarza´yı kabak çekirdeğinin başkenti ilan ettik? Süt sığırcılığında Develi´ yi ön plana çıkarıyoruz. Elmada Yahyalı´yı ön plana çıkarıyoruz,kayısı elma ve hayvancılığın büyük bir kısmı da Yeşilhisar´a kaydı ? Buğday ağırlıklı çalışmada da Pınarbaşını ön plana çıkartıyoruz? Aspirle ile ilgili çalışmaları Bünyan´da ön plana çıkarttık ? Organik tarımda Bünyan´nın- Karahıdır köyü ön planda? O köyü tamamen organik köy ilan ettik? mesela bu sene orada farklı bir çalışma içinde olacağız 2017 de o devam edecek,organik tarımı mümkün olduğu kadar yaymak bizim hedefimiz? Bu şekilde de çokta sınırlama yaptığımız zamanda diğer üreticiler tepki gösteriyor? Ama destekleri bu yönde de vermeye çalışıyoruz? Mesela biz şifalı bitkiler diye çalışmalar yapıyoruz bunu İncesu,Yeşilhisar ve Bünyan´a kaydırdık ? Mesela buralarda şifalı bitkiler ile ilgili çalışmalar yapıyoruz? Ben iki şeyi çok önemsiyorum 1- markalaşmak, 2- Arge.Tarım la Sanayiyi entegre edemeyişimiz,biz sanayi deyince sadece mobilya, çelik kapı olarak algıladık ama onlarda yenmiyor,önümüzdeki çağ gıda çağı yani gıdaya hükmeden Dünyaya da hükmedecek.
